Nga đẩy mạnh ngoại giao giáo dục để thu hút sinh viên châu Phi

Các rào cản thị thực và chính sách nhập cư ngày càng chặt chẽ ở Mỹ và Liên minh châu Âu đã vô tình tạo điều kiện để Nga tăng khả năng cạnh tranh.

Sinh viên châu Phi tìm cơ hội học tập tại Nga.

Nga đang gia tăng sử dụng giáo dục như một công cụ ngoại giao để mở rộng ảnh hưởng tại châu Phi, trong bối cảnh nhiều quốc gia tại lục địa này tìm cách giảm phụ thuộc vào phương Tây. Việc tăng học bổng, mở trung tâm văn hóa và đẩy mạnh giảng dạy tiếng Nga đang thu hút ngày càng nhiều sinh viên châu Phi đến học tập.

Theo cơ quan ngoại giao văn hóa Rossotrudnichestvo, năm 2025 Nga đã phân bổ hơn 5 nghìn suất học bổng chính phủ cho sinh viên châu Phi và nhận được hơn 40 nghìn hồ sơ đăng ký.

Con số này tăng gấp đôi so với năm 2024, với lượng ứng viên lớn nhất đến từ Sudan, Guinea, Ghana và Chad. Ngoài ra, nhu cầu tham gia các khóa học tiếng Nga tại châu Phi cũng đang tăng cao, cho thấy sự dịch chuyển rõ rệt trong lựa chọn điểm đến học tập của nhiều sinh viên.

Giới chuyên gia cho rằng động lực của xu hướng này bắt nguồn từ nỗ lực của Nga nhằm khôi phục và củng cố các mối quan hệ từng tồn tại từ thời Liên Xô.

Để củng cố ảnh hưởng văn hóa và học thuật, Nga đã công bố kế hoạch mở rộng mạng lưới trung tâm giáo dục và văn hóa mang tên “Ngôi nhà Nga” trên khắp châu Phi. Các trung tâm mới dự kiến được thành lập tại Ai Cập, Zambia, Tanzania, Nam Phi và Ethiopia. Tại nhiều quốc gia, các khóa học tiếng Nga đã được triển khai rộng rãi, thậm chí trở thành môn bắt buộc trong một số trường đại học, như tại Cộng hòa Trung Phi.

Không chỉ dựa vào quyền lực mềm, Nga còn tận dụng lợi thế học phí và chi phí sinh hoạt tương đối thấp để thu hút sinh viên. Theo chia sẻ của nhiều phụ huynh và sinh viên, chi phí học đại học ở Nga, đặc biệt trong các ngành y khoa và kỹ thuật, dao động từ 2 – 10 nghìn USD mỗi năm, thấp hơn rất nhiều so với chi phí tương đương tại châu Âu, Mỹ hoặc thậm chí một số nước châu Phi. Điều này khiến Nga trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các gia đình có thu nhập trung bình.

Bên cạnh đó, các rào cản thị thực và chính sách nhập cư ngày càng chặt chẽ ở Mỹ và Liên minh châu Âu đã vô tình tạo điều kiện để Nga tăng khả năng cạnh tranh. Một số sinh viên cho biết họ chọn Nga sau khi hồ sơ xin thị thực du học ở phương Tây bị trì hoãn hoặc từ chối.

Tú Anh