Gia đình Nga: Nỗi băn khoăn về viễn cảnh đông con

Nếu tỷ lệ sinh đẻ ở Nga duy trì ở mức hiện nay, thì sau 50 năm nữa, dân số của đất nước có thể giảm một nửa. Các chuyên viên nhân khẩu học nói lên dự báo này trước Ngày hội Gia đình, Tình yêu và Lòng chung thủy được kỷ niệm ở Nga vào ngày 8 tháng 7.

             

Đa số gia đình Nga có một con. Trong tổng số các gia đình trong nước, các gia đình với ba hoặc nhiều hơn con chỉ chiếm 6%. Tuy nhiên, mấy năm gần đây bắt đầu gia tăng số gia đình với đứa con thứ hai và thứ ba. Tổng tỷ suất sinh (số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) ngay lập tức tăng lên dù không đáng kể. Năm 2006, chỉ số này là 1,3, bây giờ - 1,6. Trong năm 2011, ở Nga đã sinh ra gần hai triệu trẻ em.

Tuy nhiên, để duy trì số dân như hiện nay, chỉ số này vẫn còn qúa thấp. Chính bởi vậy, nhà nước khuyến khích tài chính các gia đình có con thứ hai và thứ ba. Ở đây trước hết nói về chương trình cấp vốn cho bà mẹ - kể từ năm 2007 nhà nước cấp khoản tiền nhất định sau khi gia đình có đứa con thứ hai. Tại 67 khu vực Liên bang Nga còn có chương trình “trợ cấp thù lao” cho các gia đình có đứa con thứ ba. Ngoài ra, gia đình đông con được cấp khu đất miễn phí để xây dựng nhà ở.

Tuy nhiên, trợ cấp tài chính chỉ là một đòn bẩy khuyến khích sinh con. Số con trong gia đình phần nhiều phụ thuộc vào quan điểm riêng của mỗi người về cuộc sống gia đình. Sau đây là ý kiến của chuyên viên nhân khẩu học, Đại sứ của Đại hội LHQ các gia đình quốc tế Aleksei Komov: “Theo số liệu xã hội học, yếu tố quan trọng nhất trong nhân khẩu học - là số con gia đình mong đợi. Quan điểm này hình thành ở tuổi trẻ, phần nhiều dưới ảnh hưởng của các phương tiện truyền thông, phim ảnh và những gì con người thấy trong gia đình mình và cộng đồng xung quanh. Và nếu có ý muốn lập gia đình đông con, thì chắc là người đó sẽ làm như vậy”.

Hiện nay, hầu hết các cặp vợ chồng không muốn có gia đình đông con. Theo kết quả cuộc thăm dò dư luận do Trung tâm nghiên cứu công luận thực hiện, đa số người Nga không quan tâm đến vấn đề nhân khẩu học. Tuy nhiên, khả năng thực tế của gia đình là khác hẳn với chiến lược nhân khẩu học và những chỉ số thống kê. Một số gia đình chỉ đơn giản không có tiền để nuôi nhiều con. Có những người lo sợ rằng, họ không có khả năng bảo đảm nền giáo dục tốt cho trẻ em. Ở Nga vẫn chưa thiết lập “môi trường thân thiện cho các gia đình đông con”. Chuyên viên Elena Mizulina, Chủ tịch Ủy ban Gia đình, Phụ nữ và Trẻ em của Viện Duma quốc gia Nga, nói: “Điều quan trọng nhất là phát triển cơ sở hạ tầng cho các gia đình đông con: xây dựng các trường học, nhà trẻ, bệnh viện, cơ sở giải trí, nhà hàng, những nơi mà các bậc cha mẹ có thể đi cùng với con cái của họ. Các biện pháp này phải bảo đảm sự tăng trưởng dân số”.

Nga đã thực hiện những bước đi theo hướng này. Số người xếp hàng đợi chỗ tại các trường mẫu giáo đã giảm đi, đã xây dựng những bệnh viện trẻ em mới. Nhưng, qúa trình này không phải nhanh chóng như mong muốn. Trong khi đó, các nhà xã hội học phàn nàn rằng, cần phải nhắc nhở cho công chúng về những chân lý cơ bản trong lĩnh vực tâm lý và kinh tế. Ví dụ, về thực tiễn rằng, chỉ có các gia đình đông con mới có thể giáo dục ở trẻ em khả năng chăm sóc người khác. Hiện tượng suy giảm dân số tạo nguy cơ đe dọa nền kinh tế, làm giảm số người làm việc. Đã đến lúc để nền kinh tế “tập trung vào gia đình”. Đó là ý kiến của chuyên viên Anatoly Antonov, người đứng đầu Tổ bộ môn Xã hội học và Gia đình của Trường MGU. Nếu không thì sẽ gia tăng nguy cơ đe dọa con người từ phía các cuộc khủng hoảng kinh tế đang xảy ra trên thế giới.

Theo ông Anatoly Antonov, bây giờ 20% gia đình Nga muốn có đứa con thứ ba hoặc thứ tư. 15% trong số họ có thể thực hiện mơ ước này. Tuy nhiên, với một điều kiện: mức sống phải gia tăng đáng kể.