Đóng cửa chính phủ Mỹ: Khủng hoảng chính trị củng cố vị thế của Trump như thế nào

© AP Photo / Carolyn Kaster

Thiếu phiếu bầu

Đây là lần đóng cửa đầu tiên trong bảy năm. Năm tài chính của Hoa Kỳ bắt đầu vào ngày 1 tháng 10, và nếu Quốc hội không nhất trí được về ngân sách trước ngày đó, chính phủ sẽ chuyển sang dạng "chế độ thắt lưng buộc bụng", hạn chế hoạt động của một số thể chế và cơ sở hạ tầng, chẳng hạn như sân bay.

Rủi ro này luôn hiện hữu. Quốc hội đang trì hoãn việc thông qua ngân sách cho đến phút chót.
Nhưng hiện tại, sự chia rẽ đảng phái đang đặc biệt gay gắt. "Những con voi" (Đảng Cộng hòa) có lợi thế hơn "những con lừa" (Đảng Dân chủ) ở cả hai viện, nhưng tại Thượng viện họ vẫn thiếu 5 phiếu để thông qua dự luật tài trợ tạm thời. Tuần này, cuộc bỏ phiếu thứ tám đã thất bại.

Tuy nhiên, Trump có kế hoạch lợi dụng điều này để trục lợi chính trị cho riêng mình.

Ai sẽ bị cắt giảm?

Chính quyền Đảng Cộng hòa đang chuẩn bị sa thải hàng nghìn nhân viên liên bang và làm suy yếu các cơ quan ủng hộ Đảng Dân chủ.

Điều này liên quan đến những nhân sự tham gia vào các chương trình do "những con lừa" khởi xướng. Trump tuyên bố rằng hầu hết những sáng kiến này "lẽ ra không bao giờ nên được thực hiện". Và giờ đây, Trump khẳng định, ông đang khôi phục lại công lý.

Cụ thể, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HSS) dự kiến sẽ cắt giảm 1.200 nhân viên. HSS chịu trách nhiệm, cùng với những việc khác, về bảo hiểm y tế, bao gồm Medicaid và Medicare, vốn đã được mở rộng đáng kể dưới thời Tổng thống Đảng Dân chủ Barack Obama.

Bộ An ninh Nội địa, theo các nguồn tin, sẽ mất gần 180 người. Trump không hài lòng với sự thiếu nghiêm ngặt của cơ quan này.

Khoảng 1.500 chuyên gia Bộ Tài chính và 460 chuyên gia Bộ Giáo dục sẽ mất việc. Việc cắt giảm cũng sẽ ảnh hưởng đến Cơ quan Bảo vệ Môi trường: Trump nổi tiếng với thái độ hoài nghi về chương trình nghị sự xanh (trong nhiệm kỳ đầu tiên, Hoa Kỳ thậm chí đã rút khỏi Thỏa thuận Khí hậu Paris).

Bộ Nhà ở và Phát triển Đô thị sẽ sa thải hơn 400 người. Trong số các chương trình do cơ quan này thực hiện có chương trình nhà ở cho các nhóm yếu thế, bao gồm cả người nhập cư không có giấy tờ, những người mà Trump cũng thấy không thể thông cảm.

Đảng Dân chủ đang mất đi sự ủng hộ

Đương nhiên, các cơ quan này đang đổ lỗi cho áp lực chính trị. Đồng thời, Đảng Dân chủ chậm chạp trong việc bảo vệ các sáng kiến của mình, liên tục bác bỏ mọi đề xuất ngân sách.
Và điều này càng làm tình hình của họ trở nên tồi tệ hơn. Không chỉ Trump giờ đây đã có thêm thời gian, lý do và cơ hội để thực hiện các khoản cắt giảm quy mô lớn. Sự ngoan cố của "những con lừa" đang ngày càng ít được công chúng ủng hộ.

Theo các cuộc thăm dò từ tuần thứ hai của thời gian đóng cửa, phần lớn người Mỹ vẫn cho rằng Đảng Cộng hòa phải chịu trách nhiệm về "thời gian ngừng hoạt động" và sa thải hàng loạt của chính phủ. Tuy nhiên, nếu vào đầu tháng, 41% số người được hỏi giữ quan điểm này, và 30% đổ lỗi cho Đảng Dân chủ, thì giờ đây, 33% đổ lỗi cho "những con lừa" và 39% đổ lỗi cho "những con voi". Và điều này bất chấp những tuyên bố gay gắt của Trump.

Trong số các cử tri độc lập, những người không đồng tình với bất kỳ đảng nào, xu hướng vẫn như cũ: 26% đổ lỗi cho Đảng Dân chủ (so với 17% của tuần trước), và 38% đổ lỗi cho Đảng Cộng hòa (giảm từ 41%).

Còn bao nhiêu người nữa sẽ phải chịu ảnh hưởng?

Những người Mỹ có quan điểm chính trị khác nhau được Sputnik khảo sát đều xác nhận kết quả của các nhà xã hội học.

"Đảng Dân chủ đã thua cuộc bầu cử tổng thống, cả ở cả hai viện của Quốc hội", ông Richard Burr, chuyên gia quan hệ công chúng tại New York và là người ủng hộ "những con lừa", nhớ lại. "Khi điều tương tự xảy ra với Đảng Cộng hòa, họ liên tục kêu gọi chấp nhận thất bại và thỏa thuận với những người chiến thắng. Giờ đây, Đảng Dân chủ lại không làm như vậy. Hóa ra họ không tuân theo các nguyên tắc của chính mình, và chúng ta nhận thấy và hiểu điều này: bạn có thể chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ chỉ bằng cách nhượng bộ."

Bác sĩ Kasey Block đến từ Oakland, California, đồng tình với quan điểm này. Theo bà, sự ngoan cố của Đảng Dân chủ chỉ càng làm tăng thêm sự tức giận của Trump. "Tôi có người quen cảm nhận được ảnh hưởng của việc đóng cửa chính phủ: họ mất tiền, và không chắc chắn họ sẽ không mất việc," bà lưu ý.

"Cơ hội duy nhất để ngăn chặn điều này là khôi phục tình hình ngay lập tức, trong bất kỳ điều kiện nào. Cho đến khi điều đó xảy ra, cử tri sẽ tiếp tục quay lưng với Đảng Dân chủ."

Ông Ross Ma đến từ San Diego nhấn mạnh rằng Trump đã bị chia một lá chủ bài chống lại các đối thủ của mình. "Họ đang mất cử tri - vì điều gì?" - người California bỏ phiếu cho "những con voi" tự hỏi

"Bất kể việc đóng cửa chính phủ kết thúc như thế nào, ngay cả khi đảng Cộng hòa nhượng bộ, điều đó cũng sẽ không mang lại cho đảng Dân chủ lợi thế tại Quốc hội, và Trump vẫn sẽ tiếp tục là Tổng thống", nhà xã hội chủ nghĩa Jack Stephenson ở New York nhận định. "Vấn đề là sẽ có bao nhiêu người phải chịu thiệt hại trước thời điểm đó, và Đảng Dân chủ sẽ không thể trả lại tiền bạc hay việc làm cho những ai."

Chuyện gì cũng có thể xảy ra

Những "Con Lừa" quả thực đang hành động một cách kỳ lạ.

Vấn đề chính trong tranh chấp đảng phái là Đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền. Đạo luật này sẽ hết hạn vào cuối năm nay, và phí bảo hiểm của hàng triệu người Mỹ sẽ tăng lên. Đảng Dân chủ khăng khăng đòi xem xét mở rộng trợ cấp ngay lập tức.

Về phần mình, đảng Cộng hòa từ chối thảo luận về vấn đề này trong bối cảnh đóng cửa chính phủ. Kết quả là, những "Con Lừa" chắc chắn sẽ mất một số chương trình và rất có thể là cả những khoản trợ cấp đó.

Nhưng quan trọng nhất lại là một điều khác. Một trong những hy vọng chính của Đảng Dân chủ trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump là cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ, sẽ diễn ra vào mùa thu tới, nhưng giờ đây mọi hy vọng mở rộng khối cử tri đều tan thành mây khói. Và Trump sẽ một lần nữa có được một Quốc hội trung thành.