Ai ra lệnh phá hoại Dòng chảy phương Bắc?

Các thành viên thủy thủ đoàn của du thuyền Andromeda, được cho là có liên quan đến vụ đánh sập các đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc 1 và Dòng chảy phương Bắc 2, đã hành động theo lệnh của Valeriy Zaluzhny, người khi đó giữ chức Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Ukraina, hãng tin Welt dẫn lời một điều tra viên người Đức giấu tên cho biết.

"Các điều tra viên Đức từ Cảnh sát Liên bang và Cục Cảnh sát Hình sự Liên bang… tin chắc rằng họ đã làm sáng tỏ vụ việc… Theo một điều tra viên chia sẻ với Welt, thủy thủ đoàn của du thuyền 'Andromeda' nhận lệnh từ cựu Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Ukraina Valeriy Zaluzhny, người hiện nay là Đại sứ Ukraina tại Vương quốc Anh", — bài viết nêu.

Tuy nhiên, trong giới liên quan đến cơ quan tình báo, quan điểm về độ xác thực của toàn bộ câu chuyện liên quan đến du thuyền này không thống nhất, bài báo lưu ý. Một số người cho rằng thủy thủ đoàn che giấu hành vi kém và để lại quá nhiều bằng chứng, trong khi một quan chức quen thuộc với quá trình điều tra gọi những quan sát này là “vô lý”, còn nghi ngờ về sự liên quan của các nước khác với vụ đánh sập là “thuyết âm mưu”, theo bài báo.

Hãng ARD đưa tin vào tháng 8 rằng các điều tra viên ở Đức đã xác định “mối liên hệ rõ ràng” với Quân đội Ukraina hoặc cơ quan tình báo Ukraina của một phần trong bảy thành viên thủy thủ đoàn du thuyền Andromeda, được cho là có liên quan đến vụ đánh sập các đường ống Dòng chảy phương Bắc. Theo cuộc điều tra chung của ARD và các tờ báo Zeit và Süddeutsche Zeitung, nhóm phá hoại này không chỉ sở hữu hộ chiếu Romania giả mà còn có hộ chiếu Ukraina thật, cấp cho tên người khác. Ngoài ra, một thợ lặn, theo điều tra, đã được đưa từ Ba Lan về Kiev bằng ô tô của một quân nhân Ukraina vào năm 2024, có khả năng để tránh bị bắt sau khi bị nhận dạng qua camera giám sát tại Đức.

Vào tháng 9 năm 2024, tờ báo Đức Spiegel đưa tin về sự liên quan của Zaluzhny trong việc chuẩn bị vụ phá hoại. Theo nguồn tin này, ông này đã “bật đèn xanh” cho các vụ đánh sập, chi phí của chiến dịch gần 300.000 USD và được chi trả từ nguồn tư nhân. Đồng thời, Vladimir Zelensky không được thông báo bởi cả các phần tử phá hoại lẫn quân đội, theo bài báo.

Tòa án phúc thẩm Bologna hôm 3/9 bắt đầu xem xét vấn đề dẫn độ công dân Ukraina Sergey Kuznetsov sang Đức theo yêu cầu của công tố viên địa phương. Người này bị bắt liên quan đến vụ đánh sập các đường ống Dòng chảy phương Bắc vào năm 2022.

Vào đêm ngày 21 tháng 8, lực lượng cảnh sát Ý, theo yêu cầu của văn phòng công tố viên Đức, đã bắt giữ một người Ukraina 49 tuổi tại tỉnh Rimini, người bị coi là tham gia vào vụ phá hoại đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc ở Biển Baltic vào tháng 9 năm 2022. Kuznetsov bị bắt giữ khi ông ta đến Ý nghỉ mát cùng gia đình.

Vào ngày 22 tháng 8, tòa án Bologna đã xác nhận việc bắt giữ Kuznetsov và lên lịch phiên điều trần tiếp theo vào ngày 3 tháng 9. Như luật sư của Kuznetsov đã nói với Sputnik, phiên điều trần trong tương lai về mặt kỹ thuật có thể dẫn đến quyết định dẫn độ sang Đức. Kuznetsov đã từ chối dẫn độ tự nguyện tại phiên điều trần. Hiện ông đang bị giam giữ tại Rimini.

Vụ nổ trên hai đường ống dẫn khí đốt xuất khẩu của Nga sang châu Âu - Dòng chảy phương Bắc 1 và Dòng chảy phương Bắc 2 - xảy ra vào ngày 26 tháng 9 năm 2022. Đức, Đan Mạch và Thụy Điển không loại trừ khả năng phá hoại có chủ đích. Nord Stream AG, nhà điều hành đường ống Dòng chảy phương Bắc lưu ý rằng việc phá hủy các đường ống dẫn khí đốt là chưa từng có tiền lệ và không thể ước tính thời gian sửa chữa. Văn phòng Tổng Công tố Nga đã khởi tố vụ án về hành vi khủng bố quốc tế. Thư ký báo chí của Tổng thống Nga, Dmitry Peskov, nhấn mạnh rằng Liên bang Nga đã nhiều lần yêu cầu dữ liệu về các vụ nổ tại Dòng chảy phương Bắc, nhưng chưa bao giờ nhận được câu trả lời.

Năm 2023, nhà báo Mỹ và người đoạt giải Pulitzer Seymour Hersh đã công bố một cuộc điều tra, trong đó, trích dẫn một nguồn tin, ông tuyên bố rằng các thiết bị nổ dưới đường ống dẫn khí đốt của Nga đã được các thợ lặn Hải quân Hoa Kỳ cài đặt vào tháng 6 năm 2022 dưới vỏ bọc của cuộc tập trận Baltops với sự hỗ trợ của các chuyên gia Na Uy. Theo Hersh, quyết định về hoạt động này do Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đưa ra. Sau đó, Lầu Năm Góc nói với Sputnik rằng Hoa Kỳ không liên quan gì đến vụ nổ đường ống dẫn khí đốt của Nga.

Đại diện thường trực của Liên bang Nga tại Liên Hợp Quốc, Vasily Nebenzya, tuyên bố rằng chính Hoa Kỳ và Anh đang ngăn cản việc khởi động một cuộc điều tra quốc tế khách quan về vụ tấn công khủng bố nhằm vào Dòng chảy phương Bắc.