Vietsovpetro - đơn vị dẫn đầu trong lĩnh vực khai thác dầu khí tại Việt Nam

Trong loạt bài mạn đàm “Những trang sử vàng” về những mốc ngày tháng, sự kiện và giai đoạn đáng ghi nhớ trong lịch sử cảm thông và hợp tác giữa Nga và Việt Nam, Sputnik tiếp tục chủ đề về sự hỗ trợ của Nga dành cho Việt Nam trong việc thiết lập và phát triển sản xuất dầu mỏ.

© Sputnik / M.Yurchenko.

Ở Việt Nam có khá nhiều liên doanh Nga-Việt và các dự án xây dựng chung đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế và phúc lợi xã hội của nước này. Tuy nhiên, không có liên doanh nào sở hữu nhiều giải thưởng nhà nước cao quý của Việt Nam như Vietsovpetro - liên doanh dầu khí giữa Việt Nam và Liên Xô (sau này là Liên bang Nga) được thành lập năm 1981.

Doanh nghiệp này hoạt động trong lĩnh vực khai thác dầu khí trên thềm lục địa miền Nam Việt Nam từ năm 1986. Vietsovpetro đã hai lần được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động Việt Nam, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Sao Vàng và sáu Huân chương Lao động.

Với tư cách là Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, ông Nông Đức Mạnh đã lưu ý:

"Hợp tác trong lĩnh vực dầu khí chiếm một vị trí then chốt trong quan hệ Việt - Nga. Vào những năm 1950, trong chuyến thăm khu công nghiệp dầu khí của Liên Xô, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: "Tôi nghĩ Việt Nam chúng tôi có biển, nhất định sẽ có dầu". Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có ước mơ một ngày nào đó, với sự giúp đỡ của các chuyên gia Nga, ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam sẽ phát triển.

Và Liên Xô đã bắt đầu cung cấp sự hỗ trợ này từ những năm 1960 ở miền Bắc, và sau khi đất nước thống nhất, cả ở miền Nam. Cột mốc lịch sử là năm 1981 - Hiệp định Liên Chính phủ giữa Việt Nam và Liên Xô về việc thành lập Xí nghiệp Liên doanh Dầu khí Việt – Xô đã được ký kết tại Matxcơva. Tôi nhớ niềm vui của cả nước khi đón nhận tin tức về việc khai thác tấn dầu đầu tiên tại Vũng Tàu. Ngày nay, sản lượng dầu khai thác ước tính lên tới hàng trăm triệu tấn, Vietsovpetro vẫn là đơn vị dẫn đầu về khai thác dầu khí của cả nước, là trường đào tạo hàng nghìn chuyên gia Việt Nam".

Sản lượng dầu của Vietsovpetro tăng trưởng nhanh chóng. Vào tháng 12 năm 1988, liên doanh Vietsovpetro đã khai thác được 1 triệu tấn dầu đầu tiên từ mỏ Bạch Hổ. Năm 1990, Vietsovpetro đã khai thác gần 250 triệu tấn dầu. Vào thời điểm đó, đây là lượng dầu thô cung cấp cho Việt Nam từ Liên Xô. Tháng 10 năm 1997, Vietsovpetro đã khai thác tấn dầu thứ 50 triệu từ đáy biển, và tháng 11 năm 2001 - tấn dầu thứ 100 triệu từ mỏ Bạch Hổ và Rồng.

Đến nay, Vietsovpetro đã khai thác được hơn 250 triệu tấn dầu thô, thu gom và vận chuyển về bờ trên 40 tỷ mét khối khí đồng hành; tổng doanh thu từ việc bán dầu khí đạt khoảng 90 tỷ USD và tổng đóng góp cho ngân sách nhà nước đạt trên 60 tỷ USD. Khi mới đi vào hoạt động, Vietsovpetro đã khai thác được 90% tổng sản lượng dầu thô của Việt Nam, và ngay cả hiện nay, khi hoạt động khai thác dầu mỏ tại CHXHCNVN được triển khai trên quy mô lớn, công ty vẫn khai thác được hơn một nửa tổng sản lượng dầu thô của cả nước. Nhờ các hoạt động của liên doanh, Việt Nam hiện xếp thứ 4 trong khu vực Đông Nam Á về sản lượng khai thác dầu thô. Điều đáng chú ý, vào cuối những năm 90 của thế kỷ trước, Vietsovpetro đã lọt vào top 10 công ty khai thác dầu hiệu quả nhất về chi phí.

Đồng thời, Vietsovpetro đặc biệt chú trọng đảm bảo an toàn môi trường và an toàn công nghiệp. Liên doanh thường xuyên tổ chức diễn tập xử lý sự cố tràn dầu. Liên doanh có thiết bị chuyên dụng để thu gom dầu từ mặt biển. Công tác An toàn sản xuất, Sức khỏe và Bảo vệ môi trường (ATSKMT) được Liên doanh Vietsovpetro thực hiện 24/24. Các đội ứng cứu sự cố được trang bị đầy đủ trang thiết bị hiện đại về chữa cháy thường trực trên các tàu chữa cháy chuyên dụng.

Nhờ các hoạt động của liên doanh, diện mạo của thị xã Vũng Tàu đã hoàn toàn thay đổi. Ngày nay, Vũng Tàu là một thành phố lớn với vô số tòa nhà đẹp không thua kém gì thủ đô, một trung tâm du lịch nổi tiếng của Việt Nam. Dân số của thành phố đã tăng lên đáng kể. Đồng thời, số lượng chuyên gia Nga tại Vietsovpetro đã giảm mạnh, trong khi số lượng chuyên gia Việt Nam lại tăng lên. Khi mới thành lập liên doanh, chuyên gia Việt Nam chỉ chiếm 35%, và phần lớn trong số họ không phải là chuyên gia dầu khí mà là thợ xây dựng.

Đến năm 1990, số lượng chuyên gia Việt Nam đã tăng đến 80%. Ngày nay, họ chiếm hơn 90%. Vì vậy, tầm quan trọng của Vietsovpetro không chỉ nằm ở quy mô sản xuất. Liên doanh đã trở thành một trường đào tạo xuất sắc cho các chuyên gia Việt Nam trong hàng chục ngành nghề liên quan đến khai thác dầu khí. Trong suốt quá trình hoạt động, doanh nghiệp này đã đào tạo hàng nghìn chuyên gia Việt Nam. Lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) nhiều lần khẳng định, các chuyên gia trong nước được đào tạo tại Vietsovpetro chiếm hơn một nửa tổng số lao động trong ngành khai thác dầu khí Việt Nam.

Mỏ Bạch Hổ vẫn là mỏ lớn nhất do Vietsovpetro khai thác. Tuy nhiên, giống như con người, bất kỳ mỏ nào, dù lớn hay nhỏ cũng có giới hạn và không tránh khỏi giai đoạn suy giảm sản lượng. Không có gì bất thường ở đây. Mỏ Bạch Hổ đã khai thác hơn một nửa trữ lượng, tức là đã "qua thời kỳ đỉnh". Điều này có nghĩa là sản lượng dầu tối đa đã đạt được và bắt đầu giảm như đã dự kiến. Xét về quy mô của Vietsovpetro, điều này được bù đắp bằng việc bắt đầu khai thác các mỏ chứa dầu khác được phát hiện cách đây vài thập kỷ. Trong “thời kỳ đỉnh” tại mỏ chính, việc khai thác các mỏ đó không mang lại lợi nhuận - trữ lượng ở đó nhỏ hơn đáng kể so với Bạch Hổ. Giờ đây, đã đến lúc khai thác các mỏ mới.

Đến nay, Vietsovpetro đã phát hiện 9 mỏ dầu, khí có giá trị thương mại và nhiều cấu tạo chứa dầu, đã khoan hơn 650 giếng bao gồm hơn 75 giếng khoan tìm kiếm, thăm dò và 327 giếng khoan khai thác, đã lắp đặt trên 850km đường ống kết nối tất cả các công trình nội mỏ, liên mỏ thành một hệ thống liên hoàn. Mục tiêu trước mắt của liên doanh là khai thác tấn dầu thứ ba trăm triệu.

Khi Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Minh Triết đến thăm văn phòng của công ty Zarubezhneft tại Matxcơva, công ty này là đối tác của Petrovietnam trong việc thành lập và vận hành Vietsovpetro, ông đã nói:

"Nhân dân Việt Nam và Nga từ lâu đã gắn bó với nhau bằng mối quan hệ hữu nghị và hợp tác chặt chẽ. Chúng tôi biết ơn nước Nga vì Chiến thắng Đức và Nhật Bản trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, tạo điều kiện cho việc tuyên bố độc lập của Việt Nam; biết ơn sự hỗ trợ của Nga trong cuộc chiến chống lại các thế lực xâm lược, sự hỗ trợ trong việc tạo dựng nền tảng cho sự phát triển công nghiệp của Việt Nam, và sự hợp tác hiện nay với Việt Nam, mà ví dụ điển hình nhất là hoạt động của Vietsovpetro. Nếu không có sự giúp đỡ của Nga, chúng tôi đã không thể tạo dựng được một cơ sở dầu khí hùng mạnh như vậy".

Alexei Syunnerberg