Ukraine còn lựa chọn nào khác trước tối hậu thư hòa bình mà Mỹ đưa ra?

Ukraine đang đối mặt với sức ép lớn chưa từng có khi Tổng thống Volodymyr Zelenskyy phải cân nhắc một kế hoạch hòa bình bị xem là bất lợi, trong khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ủng hộ kế hoạch này và tuyên bố đây có thể là 'nền tảng cho giải pháp hòa bình cuối cùng'.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Văn phòng Tổng thống Ukraine

Theo The Guardian, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 21.11 cho biết, Ukraine đang đứng trước một trong những thời điểm khó khăn nhất trong lịch sử hiện đại, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu Kiev chấp nhận một “kế hoạch hòa bình” được Washington hậu thuẫn.

Theo đó, đề xuất này đồng nghĩa với việc buộc Ukraine phải nhượng bộ lãnh thổ cho Nga và chấp nhận một số điều kiện khác.

Trong cuộc phỏng vấn với Fox News, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết: “Tôi từng có rất nhiều thời hạn, nhưng nếu mọi việc diễn ra tốt đẹp, người ta thường gia hạn thêm. Nhưng hạn chót là thứ năm (27.11)".

Trước áp lực này, Tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định Ukraine buộc phải cân nhắc giữa việc bảo vệ phẩm giá quốc gia và viễn cảnh đánh mất một đối tác quan trọng là Chính quyền Mỹ, dường như đang quyết tâm thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình theo những điều khoản mà Ukraine cho rằng phản ánh lập trường của Moskva.

“Áp lực lên Ukraine lúc này là một trong những áp lực nặng nề nhất,” ông Zelensky nói. Ông cảnh báo các lựa chọn còn lại đều khắc nghiệt, hoặc chấp nhận đề xuất của Tổng thống Trump, hoặc đối mặt với “một mùa đông cực kỳ khắc nghiệt”, trong bối cảnh Nga tiếp tục tấn công vào hệ thống năng lượng, khiến hàng triệu người dân có nguy cơ sống trong giá lạnh và bóng tối.

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh sẽ không bao giờ đánh đổi lợi ích quốc gia hoặc vi phạm hiến pháp: “Chúng tôi đã không phản bội Ukraine vào năm 2022, và bây giờ cũng sẽ không làm như vậy”.

Nhiều lãnh đạo châu Âu đã lên tiếng phản đối đề xuất hòa bình 28 điểm, đồng thời khẳng định tiếp tục ủng hộ Ukraine. Họ nhấn mạnh rằng không quốc gia nào có quyền quyết định vận mệnh của Ukraine nếu không có tiếng nói của nước này.

Giới chức Mỹ cho biết Tổng thống Mỹ đang theo đuổi một “lịch trình quyết liệt” nhằm chấm dứt xung đột, đi kèm mức độ gây sức ép chưa từng có lên Kiev. Các báo cáo cho hay Washington thậm chí cảnh báo khả năng cắt giảm chia sẻ thông tin tình báo thiết yếu và nguồn cung vũ khí nếu Ukraine từ chối kế hoạch.

Khi được hỏi liệu Mỹ có thực sự cắt hỗ trợ nếu Kiev không ký thỏa thuận hay không, một quan chức Mỹ nói: “Người Ukraine đã hiểu ngầm rằng Washington mong họ đồng ý với thỏa thuận hòa bình. Mọi thay đổi vẫn phụ thuộc vào quyết định của Tổng thống”.

Phát biểu tại Nhà Trắng cuối ngày 21.11, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng ông tin có thể chấm dứt chiến tranh nhanh chóng nhờ mối quan hệ tốt với Tổng thống Nga Vladimir Putin. “Cần có hai người để khiêu vũ,” ông nói, đồng thời khẳng định ông Zelensky sẽ phải thích ứng, và nếu không thích, “họ có thể tiếp tục chiến đấu… nhưng đến một lúc nào đó, ông ấy sẽ phải chấp nhận điều mà ông ấy chưa từng chấp nhận”.

Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố đề xuất do Mỹ đưa ra “có thể tạo thành nền tảng cho một giải pháp hòa bình cuối cùng”. Phát biểu trước Hội đồng An ninh Quốc gia Nga, ông Putin cho rằng Ukraine “không thực tế” khi phản đối kế hoạch.

Tổng thống Nga mô tả kế hoạch 28 điểm là “phiên bản mới” và “hiện đại hóa” từ các nội dung từng được thảo luận với Mỹ trước Hội nghị thượng đỉnh Alaska vào tháng 8 giữa ông và Tổng thống Trump.

Tuy nhiên, ông Putin cũng nói thêm rằng Moskva vẫn chưa “thảo luận một cách chi tiết” với Mỹ về thỏa thuận này.

Theo Sky News, Tổng thống Trump và Tổng thống Zelensky dự kiến sẽ có cuộc điện đàm trong tuần tới để thảo luận trực tiếp về kế hoạch.

N.THANH