Tìm 'điểm tựa' tại thị trường Liên bang Nga và Belarus

Những thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam gặp phải khi tiếp cận 2 thị trường Liên bang Nga và Belarus là rào cản ngôn ngữ, sự khác biệt về tiêu chuẩn kỹ thuật, chi phí logistics cao, thiếu kênh phân phối trực tiếp tại bản địa...

Hội thảo Xúc tiến thương mại sang thị trường châu Âu: Thúc đẩy xuất khẩu sang Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus.

Ngày 24/6, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) phối hợp với Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus tổ chức Hội thảo trực tuyến Xúc tiến thương mại sang thị trường châu Âu: Thúc đẩy xuất khẩu sang Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus.

Tại Hội thảo, ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho biết: "Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus là hai thị trường quan trọng và có quan hệ hợp tác truyền thống, toàn diện với Việt Nam. Việc cả ba nước cùng tham gia Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EAEU đã tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại song phương, thông qua các cam kết cắt giảm thuế quan, đơn giản hóa thủ tục và thúc đẩy đầu tư. Đây là nền tảng quan trọng để nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam tiếp cận hiệu quả hơn thị trường Nga và Belarus theo hướng thực chất và bền vững".

Đặc biệt, việc cả ba nước cùng tham gia Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EAEU tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại song phương.

Theo đó, hiện các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Nga như: Thủy sản, cà phê, chè, hạt điều, hàng dệt may, giày dép, điện thoại và linh kiện, nhóm thực phẩm chế biến, những nhóm hàng được người tiêu dùng Nga đánh giá cao nhờ chất lượng ổn định và giá cả hợp lý.

Cộng hòa Belarus cũng được đánh giá là thị trường nhiều tiềm năng. Bên cạnh các sản phẩm truyền thống như thủy sản, cà phê, gạo, Việt Nam có cơ hội mở rộng xuất khẩu sang Belarus các mặt hàng như thiết bị điện tử, giày dép, dệt may và thực phẩm chức năng.

Tuy nhiên, theo Cục Xúc tiến thương mại, các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải một số thách thức khi tiếp cận hai thị trường này. Đó là rào cản ngôn ngữ, sự khác biệt về tiêu chuẩn kỹ thuật, chi phí logistics cao do phải trung chuyển qua nước thứ ba, và thiếu kênh phân phối trực tiếp tại bản địa... Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp còn thiếu thông tin cập nhật và chưa có chiến lược dài hạn để xây dựng thương hiệu hoặc bảo vệ quyền lợi pháp lý khi phát sinh tranh chấp.

Theo ông Hoàng Minh Chiến, Cục Xúc tiến thương mại sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan đại diện thương mại Việt Nam tại Liên bang Nga và Belarus, các hiệp hội ngành hàng, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp và đối tác phân phối bản địa, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực xuất khẩu, xây dựng thương hiệu phù hợp với thị trường sở tại, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các hội chợ, triển lãm thương mại tại Nga và Belarus và tham gia trực tiếp vào chuỗi cung ứng tại khu vực Kinh tế Á - Âu một cách chuyên nghiệp và bền vững.

Theo bà Trần Thanh Bình, Trưởng phòng Xuất xứ hàng hóa, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), Hiệp định FTA giữa Việt Nam và EAEU có hiệu lực từ năm 2016 đã giúp cắt giảm tới 90% dòng thuế giữa các nước thành viên, đồng thời tạo hành lang pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp khai thác các cơ hội thương mại mới. Yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp tận dụng hiệu quả ưu đãi từ Hiệp định này chính là quy tắc xuất xứ hàng hóa. Chứng nhận xuất xứ C/O mẫu EAV không chỉ là yêu cầu bắt buộc để hưởng ưu đãi thuế quan mà còn là bằng chứng cho thấy hàng hóa dấu ấn của hàng hóa Việt Nam trong chuỗi cung ứng.

Để khai thác tối đa hiệu quả của FTA Việt Nam - EAEU, doanh nghiệp cần đầu tư chuyên sâu vào hiểu biết về quy tắc xuất xứ và bố trí nhân sự phụ trách chuyên biệt, đảm bảo thực hiện đúng các thủ tục khi xin cấp C/O. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần phối hợp chặt chẽ với Cục Xuất nhập khẩu và các Phòng quản lý C/O tại địa phương, để được hướng dẫn, kiểm tra trước và xử lý nhanh các vướng mắc phát sinh.

Cùng với đó, thường xuyên cập nhật các quy định mới, đặc biệt các sửa đổi về tiêu chí xuất xứ, cách thức khai báo hóa đơn nước thứ ba, hoặc các văn bản liên quan của Bộ Công Thương và đối tác EAEU. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tận dụng vai trò hỗ trợ của Thương vụ Việt Nam tại Nga và Belarus, đặc biệt trong việc kiểm chứng đối tác, giới thiệu thị trường và giải quyết tranh chấp thương mại.

Tạ Nguyên