EU sẽ phải nhượng bộ Nga?

Financial Times ngày 3/7 đưa tin, Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét đáp ứng yêu cầu từ Moscow để cố gắng bảo vệ Thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen mà nước này đe dọa sẽ không gia hạn.

Các tàu thương mại, một số trong đó là một phần của Thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen, chờ đợi để đi qua eo biển Bosphorus, ngoài khơi Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2022. Ảnh: Reuters.

Tờ báo cho biết, kế hoạch của Moscow, được đề xuất thông qua các cuộc đàm phán do Liên Hợp quốc làm trung gian, yêu cầu cho phép Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) xử lý các khoản thanh toán liên quan đến xuất khẩu ngũ cốc.

Như vậy, Rosselkhozbank, hiện trong danh sách trừng phạt của phương Tây, sẽ phải được kết nối lại với mạng thanh toán toàn cầu Swift.

Động thái diễn ra giữa bối cảnh Nga đã lên tiếng cảnh báo về tương lai của thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen, nói rằng "không có lý do gì" để nước này tiếp tục gia hạn sau ngày 17/7 tới.

Thỏa thuận, mà Liên Hợp quốc gọi là "quan trọng" đối với chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu, cho phép xuất khẩu ngũ cốc được vận chuyển từ một số cảng Biển Đen, được gia hạn lần cuối vào tháng 5 năm nay.

"Nga đã nhiều lần gia hạn thỏa thuận với hy vọng sẽ có những thay đổi tích cực... Tuy nhiên, chúng ta hiện chưa thấy cơ sở để Nga đồng ý duy trì thỏa thuận trên nữa" - Gennady Gatilov, đặc phái viên Liên Hợp quốc của Nga tại Geneva, nói với báo giới hôm 3/7.

Kết nối lại ngân hàng với hệ thống Swift là một trong số các yêu cầu của Nga để gia hạn thỏa thuận. Moscow một lần nữa đe dọa từ bỏ thỏa thuận trong tháng này nếu yêu cầu cải thiện quá trình xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của họ vẫn không được đáp ứng.

Phía Ukraine thì nói rằng họ chắc chắn Nga sẽ từ bỏ thỏa thuận.

Bà Olha Trofimtseva, đại sứ lưu động của Bộ Ngoại giao Ukraine, cho biết nhà sản xuất amoniac của Nga là Uralchem đã tìm ra một con đường thay thế và không cần phải xuất khẩu amoniac qua cảng Odesa. "99,9% là Nga sẽ rời bỏ Hành lang ngũ cốc vào tháng 7" - bà Trofimtseva nói vào cuối tháng trước.

Liên Hợp quốc cảnh báo, việc trì hoãn kiểm tra và bỏ qua một cảng lớn của Ukraine khỏi thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen đã gây ra tác động đáng kể đối với nguồn cung lương thực toàn cầu .

Xuất khẩu lương thực qua hành lang giảm mạnh xuống còn 1,3 triệu tấn trong tháng 5 vừa qua, từ mức cao nhất 4,2 triệu tấn vào tháng 10 năm ngoái, đánh dấu khối lượng thấp nhất kể từ khi sáng kiến bắt đầu vào năm ngoái.

Hồi tháng 5, bà Cindy McCain, người đứng đầu Chương trình Lương thực Thế giới, nói với BBC rằng bà "rất lo lắng" về khả năng Nga có thể không gia hạn thỏa thuận, trong bối cảnh nguồn cung cấp lương thực cho thế giới ngày càng khó khăn vì cuộc chiến ở Ukraine.

Nam Trung