Tổng thống Nga nói Belarus đã trở thành ''cường quốc hạt nhân''

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Belarus đã gia nhập nhóm các 'cường quốc hạt nhân', viện dẫn việc Minsk vận hành nhà máy điện hạt nhân đầu tiên do Rosatom - tập đoàn năng lượng nguyên tử nhà nước Nga xây dựng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko. Ảnh: Tass

Hồi tháng 11/2023, Bộ Năng lượng Belarus đã chính thức "bật đèn xanh" cho hoạt động thương mại của tổ máy điện thứ hai tại nhà máy. Với tổng công suất phát điện 2.400 megawatt, nhà máy dự kiến sẽ đáp ứng tới 40% nhu cầu năng lượng của quốc gia, các phương tiện truyền thông đưa tin vào thời điểm đó.

"Đây là một bước tiến lớn", ông Putin nói hôm 29/1, bình luận về thành tựu mới của Belarus. Lãnh đạo Nga cho rằng việc xây dựng nhà máy điện đã tạo ra "ngành công nghiệp hoàn toàn mới" ở quốc gia láng giềng. "Theo nghĩa này, Belarus chắc chắn đã trở thành một cường quốc hạt nhân”.

Nằm không xa thành phố Ostrovets ở phía tây bắc Belarus, nhà máy điện được xây dựng từ năm 2013 đến năm 2023 bởi Atomstroyexport, một công ty con của Rosatom. Đây là nhà máy điện hạt nhân đầu tiên bên ngoài nước Nga sử dụng các lò phản ứng hạt nhân thế hệ 3+ hiện đại nhất của Rosatom.

Trong năm 2023, Mátxcơva cũng đã triển khai vũ khí hạt nhân ở Belarus sau khi Minsk yêu cầu nhiều lần. Lãnh đạo Belarus viện dẫn các chính sách hung hăng của phương Tây và mối đe dọa từ vũ khí hạt nhân Mỹ trên lãnh thổ một số đồng minh của Washington ở châu Âu. Nga cũng ra tín hiệu sẵn sàng sử dụng bất kỳ loại vũ khí nào có sẵn để bảo vệ Belarus nếu nước này bị tấn công.

Hợp tác quân sự giữa hai nước láng giềng đã tiếp tục được đẩy mạnh trong bối cảnh xung đột đang diễn ra giữa Kiev và Mátxcơva. Tổng thống Putin tuyên bố quyết định triển khai vũ khí hạt nhân ở Belarus vào tháng 3/2023 để đáp lại kế hoạch của Anh trong việc cung cấp cho Ukraine đạn uranium nghèo - một động thái bị Mátxcơva chỉ trích là liều lĩnh.

Tháng 7/2023, Nga cho biết có thể xem xét rút vũ khí hạt nhân chiến thuật khỏi Belarus nếu Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đảo ngược đường lối chính trị hiện tại và loại bỏ kho vũ khí hạt nhân của Washington khỏi châu Âu.

Minh Hạnh