'Siêu dự luật' cải cách thuế của Tổng thống Mỹ Trump qua cửa ải đầu tiên

Dự luật cắt giảm thuế và chi tiêu toàn diện của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, được biết đến là 'Siêu dự luật' đã vượt qua cửa ải đầu tiên tại Thượng viện Mỹ với tỷ lệ phiếu ủng hộ sít sao 51 phiếu ủng hộ và 49 phiếu chống trong cuộc bỏ phiếu cuối ngày 28/6 (theo giờ Mỹ).

Việc thông qua dự luật cải cách thuế của ông Trump sau nhiều giờ đàm phán căng thẳng cho thấy mức độ chia rẽ sâu sắc về gói chính sách được coi là ưu tiên lập pháp hàng đầu của Tổng thống Trump.

Tổng thống Trump. Ảnh: CNN.

Cuộc bỏ phiếu này chính thức khởi động quá trình tranh luận về dự luật dài 940 trang, tiến tới một cuộc bỏ phiếu cuối cùng vào ngày 29/6 theo giờ địa phương. Siêu dự luật có tên "One Big Beautiful Bill Act" sẽ gia hạn các chính sách cắt giảm thuế được thông qua năm 2017, vốn là thành tựu lập pháp quan trọng của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu. Ngoài ra, dự luật còn cắt giảm các loại thuế khác, tăng cường chi tiêu cho quân đội và an ninh biên giới, đồng thời nâng trần nợ của Bộ Tài chính thêm hàng nghìn tỷ USD để tránh nguy cơ vỡ nợ trong những tháng tới.

Tổng thống Trump và phe Cộng hòa lập luận rằng dự luật sẽ ngăn chặn mức tăng thuế lớn nhất trong lịch sử và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh: “Nếu tôi là thành viên Dân chủ, tôi sẽ bỏ phiếu cho dự luật này vì nó cắt giảm thuế và rất nhiều điều khác là lẽ thường, những điều cơ bản. Nếu dự luật này không được thông qua, đất nước chúng ta sẽ phải chịu mức tăng thuế 68%. Vì vậy, hãy nghĩ về điều này, bạn là một đảng viên đảng Dân chủ và bạn bỏ phiếu chống lại nó. Điều đó có nghĩa là bạn đang bỏ phiếu ủng hộ, về cơ bản là bạn đang bỏ phiếu ủng hộ mức tăng thuế lớn nhất trong lịch sử đất nước chúng ta".

Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ John Thune thì khẳng định: “Hôm nay chúng ta có trước mắt một cơ hội ngàn năm có một để thông qua luật nhằm tạo ra một nước Mỹ an toàn hơn, mạnh mẽ hơn và thịnh vượng hơn. Trong một dự luật, chúng ta có thể thực hiện một số ưu tiên, giảm thuế cho những người Mỹ chăm chỉ, tăng trưởng kinh tế, quốc phòng mạnh hơn, biên giới an toàn hơn và nguồn cung cấp năng lượng đáng tin cậy hơn".

Nhà Trắng cũng đã phát đi tuyên bố ủng hộ mạnh mẽ dự luật, cho rằng nó "thực hiện các khía cạnh quan trọng" trong chương trình nghị sự của Tổng thống.

Để đạt được sự đồng thuận, nhằm xoa dịu các thượng nghị sĩ Cộng hòa còn lưỡng lự, phe Cộng hòa đã phải thực hiện một số nhượng bộ quan trọng. Cụ thể, để giải quyết lo ngại của các bang có nhiều nông dân, dự luật sẽ trì hoãn việc cắt giảm nguồn thu thuế tiểu bang dành cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người thu nhập thấp Medicaid, đồng thời bổ sung một quỹ hỗ trợ trị giá 25 tỷ USD cho họ từ năm 2028 đến 2032. Một thay đổi lớn khác là tăng mức khấu trừ liên bang cho thuế tiểu bang và địa phương (SALT) lên 40.000 USD (có điều chỉnh lạm phát 1% hàng năm) cho đến năm 2029, trước khi quay trở lại mức 10.000 USD hiện tại. Mức khấu trừ này sẽ giảm dần đối với những người có thu nhập trên 500.000 USD/năm. Đây là vấn đề được các thành viên đảng Cộng hòa từ các bang có thuế cao như New York, New Jersey và California đặc biệt quan tâm.

Đảng Dân chủ và một số nghị sĩ Cộng hòa phản đối dự luật này vì cho rằng các yếu tố cắt giảm thuế của dự luật sẽ chỉ làm lợi cho những người giàu có trong khi những người thu nhập thấp sẽ mất đi chỗ dựa là các chương trình an sinh xã hội. Thêm nữa, tác động của dự luật lên nợ công cũng đang là tâm điểm gây tranh cãi. Các nhà phân tích phi đảng phái ước tính phiên bản được Hạ viện thông qua tháng trước sẽ làm tăng thêm khoảng 3.000 tỷ USD vào khoản nợ công đã lên tới 36.200 tỷ USD. Đối với phiên bản của Thượng viện, các tổ chức này cảnh báo nó sẽ còn làm tăng nợ công thêm 4.000 tỷ USD trong thập kỷ tới, bao gồm cả chi phí lãi vay. Ngược lại, Nhà Trắng lại cho rằng dự luật này sẽ giúp giảm thâm hụt ngân sách 1.400 tỷ USD mỗi năm.

Trên nền tảng mạng xã hội X, Tỷ phú Elon Musk ngay lập tức lên tiếng chỉ trích dự luật chính sách nội địa mà Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi là "lớn và đẹp" này. Ông cho rằng, bản dự thảo mới nhất của Thượng viện sẽ phá hủy hàng triệu việc làm tại Mỹ và gây thiệt hại chiến lược to lớn cho đất nước.

Sau cuộc bỏ phiếu thủ tục, Thượng viện sẽ bước vào giai đoạn tranh luận kéo dài và bỏ phiếu về các sửa đổi, trước khi tiến đến cuộc bỏ phiếu cuối cùng về dự luật dự kiến diễn ra vào ngày 29/6 theo giờ địa phương. Nếu được thông qua, dự luật sẽ được chuyển trở lại Hạ viện để phê duyệt lần cuối trước khi trình lên Tổng thống Trump ký thành luật.

Phương Anh