Phát minh của các nhà khoa học Nga: Khí gas y tế giúp chống hội chứng hậu Covid và cơn đau

Hội chứng hậu Covid phổ biến như thế nào và có biểu hiện ra sao? Bồn tắm hydro có giúp bệnh nhân giảm đau hay không? Trong thực tiễn lâm sàng có những tiềm năng nào về sử dụng khí gas y tế? Mời các bạn theo dõi bài phỏng vấn Viện sĩ Alexandr Grigorievich Chuchalin Chủ tịch Hội Hô hấp Nga.

© Ảnh : LIBRIK.

- Đại dịch COVID-19 đã kết thúc cách đây gần 4 năm. Hiện nay, các bác sĩ đánh giá thế nào về hậu quả của căn bệnh trong quá khứ chưa xa?

- Đại dịch đã đặt ra những thách thức mới cho các bác sĩ, bao gồm cả bác sĩ chuyên khoa phổi, đó là giải quyết nhiệm vụ gắn với hội chứng hậu COVID. Thách thức đầu tiên là thứ virus xảo quyệt chưa biến mất mà vẫn tiếp tục sống trong cơ thể con người. Tình huống thứ hai gắn với những thay đổi trong hệ thống miễn dịch, như thông lệ, chịu ức chế sâu sắc. Ngược lại, thách thức thứ ba định tính bởi phản ứng gia tăng của hệ thống miễn dịch.

Có tỷ lệ khá cao những người đã bị nhiễm virus và gặp phải hội chứng hậu COVID - lên tới 10%. Nghĩa là cứ 10 người thì chắc chắn có 1-2 người vấp phải tình trạng này. Hội chứng hậu COVID biểu hiện bằng những thay đổi đặc trưng ở hệ thần kinh trung ương. Trước hết, trí nhớ bị suy giảm, cấu trúc giấc ngủ bị rối loạn, người bệnh nhanh chóng kiệt sức và rơi vào trạng thái gần như trầm cảm. Có thể rất buồn ngủ, nhưng đồng thời lại không thể ngủ và nghỉ ngơi hoàn toàn. Các vấn đề nghiêm trọng cũng ảnh hưởng đến hệ thần kinh ngoại biên, cụ thể là tình trạng bị đau.

Mặc dù đại dịch đã qua đi nhưng vấn đề này vẫn còn đó và bây giờ thể hiện ở hội chứng hậu COVID.

– Liệu có thể điều trị hiệu quả hội chứng hậu COVID và phục hồi chức năng cho bệnh nhân?

- Chúng tôi đang tích cực giải quyết vấn đề này, công việc thu hút cả các chuyên gia trẻ. Trước hết chúng tôi nghiên cứu tác động của các loại khí gas y tế như nitơ oxit và hydro, cũng như sự kết hợp của chúng và những phương pháp ứng dụng khác nhau. Thực sự có ích.

Khâu yếu nhất ở những bệnh nhân mắc hội chứng hậu COVID là các mạch máu nhỏ: tiểu động mạch, mao mạch và tĩnh mạch. Do hệ quả từ sự xâm nhập của virus, các tế bào nội mô điều hòa lưu lượng máu thông qua các mạch máu này sẽ tiêu vong dần. Với sự trợ giúp của khí gas y tế, chúng ta có thể bổ sung các nguyên tố còn thiếu trong cơ thể cho đến khi bắt đầu quá trình tái tạo tế bào mới và phục hồi chức năng của các mạch máu nhỏ. Nitric oxide có ảnh hưởng đặc biệt rõ đến vi tuần hoàn.

Viện sĩ Alexandr Grigorievich Chuchalin Chủ tịch Hội Hô hấp Nga.
© Ảnh : LIBRIK.

Chúng tôi cũng đã áp dụng công nghệ này để điều trị cho người bị thương. Có những thương binh cũng bị hoảng loạn và các triệu chứng đau đớn khác. Bằng cách sử dụng khí gas y tế, chúng tôi đã có thể giải quyết được hàng loạt vấn đề, kể cả trường hợp nhiễm trùng vết thương. Ngoài ra, chúng tôi đã giảm đáng kể số ca phải cắt chi, khi sau khi cắt cụt chi, mô bị nuôi dưỡng kém, thiếu máu cục bộ và đào thải, dẫn đến phải cắt chi lần nữa. Chúng tôi đã giảm đáng kể con số bệnh nhân như vậy

Đau vẫn là một vấn đề rất nghiêm trọng: nó làm giảm chất lượng cuộc sống của con người, gây ra chứng trầm cảm, rối loạn giấc ngủ và thậm chí là biến đổi tính cách. Chỉ thuần tuý kê đơn thuốc giảm đau không giải quyết được vấn đề mà còn gây ra các bệnh mới. Vì vậy chúng tôi tích cực kết hợp các loại khí gas y tế và nghiên cứu hiệu quả thực tế của chúng. Cách đây chưa lâu chúng tôi đã sáng chế bồn tắm hydro, cho bệnh nhân tắm bằng nước hydro ấm. Chúng tôi nhận thấy rằng ở nhiệt độ nước 24–27°C sau 40 phút thực hiện quy trình, nhiệt độ tăng thêm 5–6°C. Sở dĩ như vậy là gắn với sự kích hoạt của quá trình lưu thông máu và sự giãn nở của các mao mạch. Trạng thái của những bệnh nhân tắm bằng phương pháp này được cải thiện đáng kể: hydro, giống như oxit nitric, có những đặc tính độc đáo gây tác động tích cực đến vi tuần hoàn.

- Bồn tắm hydro là gì? Người tắm ở trong môi trường nào?

- Đây là những bồn tắm thông thường với nước, trong đó có lắp thêm máy phát điện tạo ra hydro nhờ sự trợ giúp của phương pháp điện phân. Hydro không hòa tan trong nước mà tạo thành các bong bóng nổi trên bề mặt, làm mở thông mao mạch trên da, từ đó kích thích quá trình trao đổi chất của da và cải thiện lưu thông máu.

- Tức là khí gas y tế xoa dịu cơn đau hiệu quả hơn là thuốc giảm đau?

- Cũng không đơn giản như vậy đâu. Hiện hữu vòng cung thần kinh chịu trách nhiệm truyền tải phản xạ đau. Bước đi đầu tiên trong quá trình này là tổn thương mô, phá vỡ tính toàn vẹn của mô, dẫn đến thay đổi nhiệt độ cơ thể và lưu thông máu. Tín hiệu đau xuất phát từ bề mặt da, mô và xương và được truyền qua tủy sống. Tiếp theo tín hiệu đau sẽ truyền đến não. Cuối cùng, phần não cảm giác xử lý thông tin về cơn đau, giúp con người nhận ra rằng họ đang cảm thấy khó chịu.

Có nhiều loại thuốc được sử dụng Xưa nay đối phó với cơn đau, người ta thường sử dụng các loại thuốc khác nhau tùy thuộc vào biểu hiện của cơn đau. Ví dụ, trong trường hợp viêm, sử dụng thuốc chống viêm: aspirin hoặc analgin. Khi mô bị tổn thương, sẽ giải phóng một số chất hoạt tính nhất định và cần phải dùng thuốc thuộc nhóm khác. Một số loại thuốc nhất định sẽ được kê đơn nếu cơn đau đã thâm nhập vào tủy sống. Nhưng nếu như não tham gia vào quá trình này, sẽ phát sinh cơn đau ảo và các loại thuốc thông thường sẽ mất tác dụng. Điều quan trọng là bác sĩ phải hiểu được vị trí cần ngăn chặn quá trình đau - ở tủy sống, hành tủy hay ở hệ thần kinh trung ương, đòi hỏi phải có cách tiếp cận khác. Đáng tiếc là trong một số trường hợp, cần dùng thuốc phiện opioid để giảm đau, bởi nhiệm vụ chính là bảo vệ người bệnh khỏi sự dày vò của cơn đau.

- Có khó khăn gì chăng khi làm việc với khí gas y tế? Đây là nghiên cứu y khoa phức tạp hay là giải pháp kỹ thuật tinh vi?

- Thế giới công nghệ cao, bao gồm cả Hoa Kỳ và Trung Quốc, vẫn chưa tìm ra cách thu nhận nitơ oxit từ không khí. Ở đây không đòi hỏi những phát minh phức tạp, chỉ yêu cầu có công nghệ cần thiết. Đó là vấn đề của vật lý, cụ thể là vật lý không khí và việc áp dụng tia lửa điện đúng cách để tạo ra nitơ oxit. Trong đó điều quan trọng là phải tránh hình thành nitơ dioxide và những dẫn xuất khác vì chúng sẽ tác động độc hại với tế bào.

Công lao sáng tạo ra công nghệ này thuộc về các nhà vật lý người Nga, đặc biệt là các chuyên gia khoa học từ Sarov. Đây là bước đột phá thực thụ. Người Mỹ đã thể hiện sự quan tâm và yêu cầu chia sẻ công nghệ này, còn người Trung Quốc cũng đang cố gắng tìm cách mua lại. Điều đáng chú ý là tác giả của sáng chế này là V.D. Selemir và nhóm của ông – tập thể khép kín của các nhà khoa học khép kín, những người yêu nước chân chính và không bán công nghệ, mặc dù có thể dễ dàng làm như vậy. Hiện tại chúng ta vẫn là chủ sở hữu của phương pháp độc đáo, không có gì tương tự trên thế giới.