Phương Tây có theo kịp mức độ tiêu hao vũ khí của Ukraine trong xung đột với Nga?

Gần 18 tháng, khoảng cách giữa số lượng đạn pháo Ukraine mong muốn nhận được và tốc độ các nhà máy phương Tây có thể cung cấp ngày càng lớn.

Cuộc đua của những con số

Cuộc xung đột ở Ukraine đang trở thành cuộc đua của những con số: Đó là bên nào có thể nhận được, sản xuất và tái bổ sung nhiều xe tăng, đạn dược và các hệ thống pháo hơn.

Thủ tướng Ukraine Oleksandra Ustinova cho biết, trong cuộc phản công diễn ra từ đầu tháng 6, Ukraine phóng khoảng 6.000 quả pháo mỗi ngày, nhưng quân đội nước này muốn khoảng 10.000 quả pháo hoặc hơn. Theo CEO của một trong những nhà máy sản xuất vũ khí lớn nhất châu Âu - Rheinmetall, Kiev cần 1,5 triệu quả pháo hàng năm. Tính đến tháng 7/2023, Mỹ đã cung cấp hơn 2 triệu quả pháo cho Ukraine kể từ khi xung đột nổ ra vào cuối tháng 2/2022, Lầu Năm Góc cho hay. EU đã cung cấp ít nhất 250.000 quả pháo năm nay cùng các khoản hỗ trợ song phương trực tiếp giữa các nước thành viên và Ukraine.

 

Binh lính Ukraine chuẩn bị đạn pháo cho một cuộc tập trận quân sự. Ảnh: Getty

 

Các quan chức quốc phòng Estonia ước tính, vào tháng 2/2023, việc sản xuất đạn pháo ở châu Âu đã đạt khả năng tối đa là 300.000 quả/năm. Kịch bản tăng sản xuất lên 2,1 triệu quả pháo mỗi năm vẫn xa vời.

Kho đạn pháo của châu Âu đã cạn kiệt và hệ thống sản xuất hiện nay bị quá tải. Các khách hàng mua đạn dược đều đang nóng lòng nhận được bất kỳ thứ gì sẵn có. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với CNN, CEO của nhà sản xuất pháo Europlasma đã miêu tả thông điệp của các khách hàng là: "Chúng tôi sẽ lấy tất cả những gì các bạn có thể tạo ra".

Với quyết tâm hỗ trợ Ukraine, Ủy ban châu Âu ở Brussels hồi tháng 3 đã thông báo kế hoạch cung cấp cho Ukraine 1 triệu quả đạn pháo tới tháng 3/2024 trong một kế hoạch 3 giai đoạn.

Ban đầu, theo kế hoạch, các nước châu Âu sẽ cung cấp cho Ukraine những gì họ có thể rút ra từ kho dự trữ quốc gia của mình. Vào tháng 7/2023, khoảng 224.000 quả đạn pháo đã được EU cung cấp cho Ukraine.

Giai đoạn thứ hai kêu gọi các nước châu Âu mua chung đạn pháo từ các nhà cung cấp địa phương, tránh cạnh tranh giữa các đồng minh và thúc đẩy 8 hợp đồng lớn trị giá 1 tỷ euro (tương đương 1,06 tỷ USD) ký với các nhà cung cấp hiện tại.

Ở giai đoạn thứ ba, EU cam kết chi 500 triệu euro để thúc đẩy việc sản xuất đạn pháo cỡ nòng 155mm về dài hạn, đầu tư vào các nhà máy sản xuất lớn và các dây chuyền cung cấp ổn định hơn để đảm bảo khả năng sản xuất tương lai.

Phương Tây chạy đua sản xuất đạn dược

Giữa bối cảnh nhu cầu sản xuất tăng cao, các nhà cung cấp đối mặt với những tồn đọng có thể mất nhiều năm để giải quyết với thời gian sản xuất kéo dài đe dọa khả năng sẵn sàng về mặt quân sự của chính những quốc gia này.

Một báo cáo của Nghị viện Pháp từ tháng 2/2023 cho biết, việc cung cấp đạn pháo 155mm tiêu chuẩn phải mất 20 tháng, trong khi các phiên bản dẫn đường tiên tiến hơn mất từ 24 - 36 tháng.

"Cách đây 3 năm, mọi người nghĩ rằng chúng ta có thể làm mọi thứ với máy bay. Nhưng điều đó là không thể. Chúng ta cần lực lượng mặt đất mạnh", CEO của Rheinmetall - Armin Papperger cho hay.

Nhà sản xuất vũ khí Đức Rheinmetall hiện còn tồn lại các đơn hàng trị giá 40 tỷ euro và đạn dược chiếm khoảng 10 tỷ euro trong số đó. Tình hình tương tự cũng diễn ra ở Mỹ khi quân đội nước này đặt hàng trước 20 - 30 tháng.

Rheinmetall nói rằng việc sản xuất sẽ đạt mức 400.000 quả đạn pháo vào năm nay và đặt mục tiêu sản xuất 600.000 quả đạn pháo vào năm 2024. Đây là sự gia tăng đáng kể so với con số chưa tới 100.000 quả đạn pháo/năm vào thời điểm trước năm 2022.

Nhà sản xuất đạn dược Nammo thì hy vọng việc sản xuất sẽ tăng lên 80.000 quả đạn vào năm tới so với con số một vài nghìn hồi năm 2021.

Trong khi đó, Mỹ đặt mục tiêu tăng mức sản xuất lên 100.000 quả đạn pháo/tháng vào năm 2025, tăng mạnh so với con số 14.500 quả/tháng vào đầu năm 2023. Hiện nay, con số sản xuất hàng tháng của Mỹ là 28.000 quả đạn pháo.

Tuy nhiên, phương Tây vẫn chưa thể sản xuất đạn dược tiêu chuẩn với chi phí hợp lý để đáp ứng nhu cầu của Ukraine và của chính NATO. Trong khi đó, Nga đã đạt được khả năng này. Bất chấp lệnh trừng phạt quốc tế và chi phí chiến tranh, Nga vẫn đang sản xuất đạn pháo với mức giá rẻ hơn 7 lần và nhanh hơn 8 lần so với phương Tây, Bộ Quốc phòng Estonia cho hay.

Tại châu Âu, có ít nhất 13 công ty quốc phòng ở 12 quốc gia EU, Anh và Na Uy có khả năng sản xuất đạn pháo cỡ nòng 155mm. Dù vậy việc mở rộng quy mô không đơn giản. Các nhà sản xuất đối mặt với những vấn đề về nguồn cung nguyên liệu, sức ép thời gian và lực lượng lao động có tay nghề.

Bất chấp sự ủng hộ của phương Tây cho Ukraine hiện nay, nói như quan chức ngoại giao hàng đầu của EU Josep Borrell, "vũ khí mà không có đạn dược là vô dụng".

 

Kiều Anh